Duygusal Ve Sosyal Gelişimi
• Korku, kıskançlık, öfke ve anksiyete davranışlarının görünebildiği yaşlardır.
• Bu davranışlar, ani ve uyum sağlanamayan durumlarda gerçekleşir.
• İçe çekilme, inkâr, gerileme, bastırma ve yansıtma gibi savunma mekanizmalarının da geliştiği dönemdir.
• Bu davranışların sebebi ise onu kaygılandıran durumdan kurtulmak istemesidir.
• Üç yaşı, tuvalet eğitiminin onda duygusal ve sosyal olumsuz etki bırakmadan halledilmesi gerektiği yaştır.
• Dil en önemli sosyal iletişim aracıdır.
• Sosyal ilişkiler kurduğu, arkadaş edindiği ilk yaş grubudur.
• Bu dönemin sonlarında arkadaşları arasında kabul görmek ister.
• Anne babanın olumsuz eleştirilerinden en fazla etkilendiği yaşlardır.
• Aşırı eleştirilen ve kıyaslanan çocuklarda kalıcı davranış ve uyum bozuklukları oluşur.
3 Yaş;
• Oyunlarında yetişkinleri taklit eder, duygularını sebepleriyle anlatır.
• Yaptığı şeylerde anne babasından onay ister, onlardan yardım ister.
• Bazen paylaşır.
• Oyun arkadaşlarıyla uyumlu oynayabilir.
4 Yaş;
• Çok inatçı ve kendine buyruktur.
• Kavgacıdır, isteği yerine getirilmediğinde kaba davranabilir.
• Üretkendir, yaratıcıdır.
• Oyunlarında kılıktan kılığa girmeyi sever.
• Grup kurallarına uyar, sırasını bekler, gerektiğinde arkadaşları ile yardımlaşır.
• Duygularının sonucunu açıklar, yeni durumlara uyum sağlayabilir.
5 Yaş;
• Kendi duygularını ifade edebildiği gibi başkalarının da duygularını anlar.
• Empati kabiliyeti gelişmiştir.
• Gerektiğinde oyunlarında liderlik yapar.
• Vücudunu merak eder, cinsiyetini bilir.
• Başkalarının haklarına saygılıdır, sırasını bekler, yardımlaşmayı sever, paylaşır.
• Naziktir, isteği yerine getirilmediğinde tepkisini uygun bir dille ifade eder.
• Kolayca arkadaş edinir.
• Oyun onun hayal gücü ve kendini ifadesi için önemlidir.
• Utangaç olabilir, yanlış yaptığında suçluluk hissedebilir.
• Hayalle gerçeği ayıramaz.
6 Yaş;
• Kurallı oyunlarda kurallara uyar, başkalarının hakkına saygı duyar.
• Kızgınlığını ve mutluluğunu uygun şekilde belli eder.
• Sorumluluk alma ve liderlik yapma davranışları gösterebilir.
• Toplum içinde kendinden beklenen davranışı gösterir.
• Kendine güvenir, yeni durumlara uyum sağlar.
• İş birliğine dayanan oyunları sever.
• Kendini, sosyal kabul edilebilir davranışlarla, özgün bir tarzda ifade edebilir.
• Kendi arkadaşını kendi seçmek ister.
ANNE BABALARA TAVSİYELER
Sevgi ve saygı temelleri üzerine kurulmuş aile içerisindeki duygusal iletişim, çocuğun da dünyasını doğrudan, olumlu etkiler. Evde sevgi ikliminin olduğu ortamda soluklanan ve böyle bir iklimin oluşmasına sebep olan anne-babadan etkilenen çocuğun, öğreneceği çok şey vardır. 0-2 yaşın güven ve sevgi temelli olduğundan bahsetmiştim. Tohumunu attığınız bu duyguların filizlendiği yaşlar 2-6 yaşları arasıdır. Kişiliğin ve karakterin oluşmasında bu yaşların önemli bir yeri vardır. Bu yaş grubunun en karakteristik özelliği hareketli oluşlarıdır. Onlara uygun, hareket edebileceği ve içindeki enerjiyi atabilecekleri uygun ortamlar hazırlayın.
Bu yaş grubunda 2,5 ve 5 yaş kritik yaşlardır. İki buçuk yaş tuvalet gereksinimini, yeterli oranda kas kontrolünü sağlayabilen çocukta hassas bir eğitimle öğretilmesi gereken yaşlardır. Beş yaş ise çocuğun sosyal bir varlık olduğunu en iyi anladığı yaştır. Bunlardan ayrıca bahsetmenin daha faydalı olabileceğini düşündüm.
Yusuf KAYA
