Yeni bir yer, yeni insanlar… Bilinmeyenler ve belirsizlikler yetişkinleri olduğu gibi çocukları da kaygılandırır. Çocuklarımız için hayatlarının ilk virajı okula başlama ve alışma sürecidir. 3 yaşına geldiğinde artık daha sosyal, annesine bağlı ama aynı zamanda özerk olma isteğinde olan çocuk için okul dönemi başlar. Bu süreci en sağlıklı şekilde atlatabilmeniz için sizlere 11 öneri:
● Okula uyum sürecinde onu yalnız bırakmayın Okul, çocuk için annesinden ayrıldığı ve tanımadığı insanların olduğu bir ortamdır. Güven arayışında olan çocuk, mekânsızlık duygusu ve yer edinememişlik hissedebilir. Okula geldiği ilk andan itibaren kendisini huzursuz ve endişeli hisseden çocuk; güven duygusunu öğretmeninden, arkadaşlarından ya da çevresindeki birinden alırsa ortama uyum süreci daha hızlı gelişir.
● Çocuğunuzu yeni bir coğrafyaya hazırlayın Bazı çocuklar okula ve öğretmenine alıştığı halde okula gitmek istemezler. Bu durumda çocuğun özel alanını incelemek gerekir. Okul her ne kadar keyifli bir yer olsa da kuralların olduğu ve ilginin bölündüğü bir yerdir. Okul kuralların olduğu, ev ise çocuğun her istediğini özgürce yapabildiği bir yer olduğunu düşünürsek çocuğun okula gitmek istememesini doğal karşılamalıyız. Kurallar ve sınırlar çocuğu mutsuz etmez tam tersi onda güven duygusunu geliştirir. Çünkü çocuğun doğruyu ve yanlışı öğrenmeye ihtiyacı vardır. Ebeveynler çocukları okula başlamadan önce evde basit kurallar koyarak kamusal alana hazırlık yapmalıdırlar.
● Anlaşma yapın Öncelikle çocuğunuzla okula gitmesi gerektiği üzerine bir anlaşma yapın. Bu konu hakkında kısa, net ve somut açıklamalarda bulunabilirsiniz. Açıklama yaptıktan sonra bu konu üzerinde çok durmamanız önemlidir.Okuldan alacağınız zaman söz verdiğiniz saatte okulda olun. Bu davranışınız çocuğun size ve okula güvenmesi için oldukça önemli bir mesajdır.
● Anneden ayrılma kademeli olmalı Okula uyum aşamasında çocuğun okulda bulunduğu süre kademeli olarak arttırılmalıdır. Uyum sürecinin ilk günlerinde ebeveynlerin okulda bulunması güven duygusunu geliştirir.En dirençli çocuklar evden dışarı çıkmak istemeyen çocuklardır. Kısa bir süre de olsa çocuk mutlaka okula gitmeli, gerekirse öğretmeninden bir sorumluluk alıp öyle eve dönmeli.
● Vedalaşmaları kısa tutun Çocuğunuzla vedalaşmalarınızı kısa tutun. Net olun ve açıklamanızı yapıp vedalaşın. Hangi ebeveynden daha çabuk ayrılabiliyorsa okula o ebeveyni ile birlikte gitmelidir.
● Duygularını Anlamaya çalışın Çocuğun duygularını anlamaya çalışın ve sabırlı olun. Çocuğun davranışları anlayışla karşılanmalı ve korkusu küçümsenmemelidir. Yoğun kaygıları olan çocuğa sürekli okul hatırlatılıp, gündem maddesi yapılmamalıdır.
● Kendi kaygılarınızı çocuğunuza yansıtmayın Ebeveyn olarak çocuğunuzdan ayrılmak ile ilgili kaygılarınız var ise bunu çocuğunuza yansıtmayın ve yanında konuşmayın. Çocuğunuzu daha çok kaygılandırabilir ve güvensizliğini pekişmesine neden olabilirsiniz.
● Keyif alacağı etkinlikleri birlikte yapın Okula gitmeyi ceza olarak algılamaması için keyifli etkinliklerinizi o okuldayken yapmayın ya da bunu çocuğunuzla paylaşmayın.
● Motive edin Okul alışverişi yaparak onu motive edebilirsiniz. Nelere ihtiyacı olacağının listesini yapın ve onun seçmesini isteyin.
● Okul- Aile İş birliği Önemli Çocuğunuzun okulda uyumlu, sağlıklı ve başarılı olabilmesindeki en önemli etken okul-aile iş birliğidir. Öğretmeni ve okul yöneticileriyle iş birliği içinde olarak çocuğun okulda güven ortamında olduğunu hissettirin.
● Gerekirse profesyonel destek alın Çocuk, annesinden ayrılma ve okulda kalma deneyimini ilk defa yaşıyorsa zorlanması çok doğaldır. Bu normal bir zorlanmadır; bir alışma ve uyum dönemidir. Burada önemli olan anne babanın ve eğitimcilerin doğru tutum sergileyebilmesidir. Heves ve enerji kaybı, alıngan ve sinirli olma, iştahsızlık, uykuda huzursuzluk, nedensiz göz yaşlarına boğulma, baş ve karın ağrısı, mide bulantısı ve kusma gibi psikosomatik belirtilerde artış gözlemleniyorsa bu belirtilere dikkat edilmeli ve profesyonel destek alınmalıdır.
Uzm. Psk. Duygu KARACAR
